Op 9 juni gaan alle Belgen naar de stembus om hun vertegenwoordigers voor Europa, België en de regio’s te kiezen. De campagnes draaien op volle toeren, tot de laatste minuut. Er is al veel gepraat over immigratie, maatregelen tegen werkloosheid, het begrotingstekort en noem maar op. Maar wat zijn de plannen van de partijen op het vlak van mobiliteit? Gocar maakt de balans op, partij per partij, in Vlaanderen, Wallonië en Brussel.
N-VA
N-VA wil het openbaar vervoer stipter en betrouwbaarder maken. “Onder de regering-De Croo haalde de NMBS de slechtste resultaten ooit”, klinkt het. De oplossing, volgens N-VA: regionaliseer het spoorvervoer om één geïntegreerd openbaar vervoersaanbod uit te tekenen met betere aansluitingen op tram of bus. De partij droomt ook van zelfrijdende treinen.
Voor de veiligheid wil N-VA een rijbewijs met punten invoeren. “De hardleerse chauffeurs die de overtredingen blijven opstapelen, moeten van de baan worden gehaald”, vindt de partij. Ander ideetje: een automatisch rijbewijsslot dat werkt met digitale rijbewijzen.
N-VA wil ook optreden tegen de trajectcontroles waar privébedrijven aan verdienen: “We zorgen ervoor dat private ondernemingen géén buitensporige winsten halen uit gemeentelijke administratieve verkeersboetes, en zelf niet kunnen bepalen waar de controles komen.”
Advertentie – lees hieronder verder
“Auto’s blijven een onontbeerlijk deel van de mobiliteit van de Vlaming. Daarbij omarmen we de zero-emissiewagen, maar niet sneller dan Europees verplicht.” Lees: het Vlaamse verbod op de verkoop van thermische wagens vanaf 2029 – nochtans beslist in de Vlaamse regering met N-VA – hoeft niet meer.
“We bekijken ook of we de lage-emissiezone kunnen laten uitdoven.” N-VA is tegen een kilometerheffing voor personenwagens. Op het vlak van tweedehandswagens wil N-VA werk maken van een Europees Car-Pass-systeem.
Vlaams Belang
Vlaams Belang vindt dat de automobilist te veel als ‘melkkoe’ behandeld wordt. Nergens anders in Europa zijn de autobelastingen zo hoog en volgens Vlaams Belang moet elke euro aan autobelastingen opnieuw geïnvesteerd worden in mobiliteitsbeleid. “Maatregelen zoals de lage-emissiezones, bepaalde snelheidsregimes of rekeningrijden zijn eerder verdoken belastingen dan maatregelen voor een vlot en veilig verkeer”, aldus de partij.
Vlaams Belang is tegen het rekeningrijden en wil een algemeen wegenvignet invoeren dat de bestaande verkeersbelasting gedeeltelijk vervangt, waardoor ook buitenlanders betalen voor om de Belgische wegen te gebruiken. De lage-emissiezones in Gent, Brussel en Antwerpen moeten afgeschaft worden. Vlaams Belang wil de salariswagens geleidelijk vervangen door een mobiliteitsbudget.
De verplichte elektrificatie in Europa tegen 2035 (in Vlaanderen mogelijk zelfs 2029) ziet Vlaams Belang niet zitten. “De overschakeling naar een elektrische wagen dient echter op vrijwillige basis te gebeuren. Wij zullen de Vlaming niet verplichten om te kiezen tussen een peperdure elektrische wagen of helemaal geen wagen.”
Volgens Vlaams Belang mag de maximumsnelheid buiten de bebouwde kom 90 km/u en op de autosnelweg 130 km/u bedragen tussen 23 en 6 uur. Tot slot pleit de partij voor een gunstige fiscale behandeling van oldtimers.
CD&V
Cd&v wil het bedrijfswagenpark volledig emissievrij maken. Minister Vincent Van Peteghem heeft hiervoor een duidelijk traject uitgewerkt voor de komende jaren, tot 2030. Dat is belangrijk voor een stabiel investeringsklimaat. Rechtszekerheid en vereenvoudiging mogen niet alleen afhangen van het beleid van de minister van Financiën van het moment, stelt cd&v.
Daarnaast willen de christendemocraten het mobiliteitsbudget uitbreiden naar iedere werknemer. De partij streeft naar een eengemaakt openbaar vervoer waarbij je met dezelfde kaart het land kan doorkruisen per bus, trein of met de metro. Voor cd&v is de fiets ‘koning’ en de voetganger ‘keizer’. Zij verdienen een jaarlijks investeringsbudget van 500 miljoen euro voor veilige en kwaliteitsvolle infrastructuur.
Ook de vele verkeersboetes zijn cd&v niet ontgaan: voor cd&v kunnen trajectcontroles bijdragen tot de verkeersveiligheid, maar ze dienen niet voor het voeden van de lokale portefeuille. Om de veiligheid te verbteren, wil cd&v een rijbewijs met punten en dynamische maximumsnelheden op de wegen (naargelang files, weer, …).
Tot slot wil cd&v de autokeurings- en rijexamencentra in Vlaanderen hervormen. “De historische monopolies in het landschap van autokeuringen zijn dan ook niet langer houdbaar”, klinkt het.
Open Vld
Open Vld is voorstander van een kilometerheffing die het gebruik van de wagen belast, eerder dan het bezit. De ‘slimheid’ van rekeningrijden zit in het tarief dat varieert op basis van diverse parameters, zoals spits- en daluren. Identificatie gebeurt niet met ANPR-camera’s, maar met een blackboxsysteem.
Om klaar te zijn voor elektrische auto’s wil Open Vld straatverlichtingspalen ombouwen tot laadpalen. De partij gelooft ook sterk in auto’s die bidirectioneel kunnen laden en in zelfrijdende voertuigen. “Als overheid zorgen we ervoor dat zelfrijdende wagens hier snel op de baan kunnen komen. Hiervoor hervormen we onze wetgeving. We willen pionier zijn in het testen op de openbare weg.”
Slimme verkeerslichten die verbonden zijn met een computernetwerk moeten de doorstroming van het verkeer verbeteren. En ook de maximumsnelheden moeten meer rekening houden met de omstandigheden. Snelheidslimieten op alle ringwegen en filegevoelige snelwegen worden variabel, als het van Open Vld afhangt. Tegelijk wil de partij lokale overheden meer vrijheid en middelen geven om hun eigen mobiliteitsbeleid te voeren.
Groen
Als het van Groen afhangt, rijden we nog maximaal 100 km/u op de snelweg, hoewel ‘voorbeeldland’ Nederland deze maatregel alweer wil afschaffen. Auto’s moeten volgens Groen automatisch begrensd worden op de maximumsnelheid. En er wordt blijkbaar nog niet genoeg beboet: de technische tolerantie bij snelheidsmetingen wordt met Groen verlaagd naar 3 km/u of 3% boven 100 km/u.
De automobilist mag trouwens nog meer betalen. Het Voordeel Alle Aard op bedrijfswagens – waar de partij sowieso geen liefhebber van is – moet volgens Groen nog duurder worden. Ook de aankoop van grote en zware auto’s wordt ontmoedigd via de fiscaliteit. De partij wil evolueren naar minder wagens, met meer elektrische deelwagens. Sociale leasing moet de transitie naar elektrische wagens ondersteunen.
Op Europees niveau wil Groen de autoconstructeurs nog meer beperkingen opleggen. Volgens de milieuextremisten moet er een bindend wetgevend kader komen dat nieuwe wagens lichter en veiliger maakt. Ze willen bijkomende voorwaarden opleggen rond het volume en het gewicht, het profiel van de voorkant, de snelheid en de kracht van het voertuig. Dit klinkt als een anti-SUV-maatregel, waarbij alle auto’s uniform worden.
Gelukkig staan er toch ook nog enkele positieve ideeën in het programma. Denk bijvoorbeeld aan een digitaal rijbewijs dat niet alleen straft maar ook beloont. Het wordt digitaal zodat alle politionele en rechterlijke diensten gemakkelijk alle gegevens kunnen raadplegen. Groen ijvert voor een systeem van proportionele verkeersboetes, waarbij de hoogte afhangt van het inkomen.
Ten slotte wil Groen voor heel het land een app waarmee je onveilige verkeerssituaties voor fietsers en voetgangers kunt melden. En hopelijk ook voor automobilisten, maar die lijkt Groen alweer vergeten.
Vooruit
Voor Vooruit komt de automobilist op de laatste plaats. Dat zeggen wij niet, het staat in hun programma. Vooruit hanteert het STOP-principe, een rangorde voor vervoersvormen: eerst de Stappers, dan de Trappers en het Openbaar vervoer en tot slot de Personenwagens. Dat vertaalt zich in maatregelen zoals autoluwe centra, meer busbanen, eigen beddingen voor bus en tram en verkeerslichten die voorrang geven aan openbaar vervoer. Er moet ook één ticket komen voor het openbaar vervoer.
Rijden tijdens de spitsuren moet nog duurder worden, vindt Vooruit. Het wil een spitsheffing voor personenwagens invoeren, te betalen (als het woon-werkverkeer is) door de werkgevers. Daarnaast wil de socialistische partij minder bedrijfswagens. “Het subsidiëren van wagens kost de samenleving veel geld”, klinkt het.
Geen auto’s met verbrandingsmotor meer tegen 2035? Vooruit vindt dat Europese verbod prima. Wel pleit de partij ervoor om compacte elektrische wagens en laadinfrastructuur betaalbaar te maken voor de brede bevolking via sociale huur.
Vooruit wil nieuwe normen opstellen rond de maximale breedte, hoogte en massa van wagens waaraan autoconstructeurs zich moeten houden. Als anti-SUV-maatregel wil Vooruit bovendien de verkeersbelasting verhogen naargelang de impact van voertuigen op de veiligheid van zachte weggebruikers. Daarnaast moet 30 km/u in de bebouwde kom de norm worden en pleit de partij voor een verbod op radarmeldingen, een veralgemening van fietszones en een rijbewijs met punten.
PVDA
PVDA zet vooral in op het openbaar vervoer van De Lijn en NMBS, dat beter én gratis moet. ‘Gratis’ bestaat natuurlijk niet: inkomsten uit belastingen moeten dit dekken. De partij wil één ticket voor trein, tram, bus, metro of veerboot en een veel betere afstemming van de verschillende vervoersmaatschappijen op elkaar.
PVDA denkt ook aan de automobilist. “Stop de jacht op wie een auto nodig heeft. We zijn tegen het verhogen van accijnzen op brandstof en tegen maatregelen die het leven van automobilisten zuur maken, zoals kilometerheffingen of lage-emissiezones. We voeren geen verbod op benzine- of dieselmotoren in zolang elektrische auto’s duurder blijven en geen waardig alternatief zijn”, stelt PVDA. Daarnaast wil de partij jongeren 20 uur gratis praktische rijles geven.
Om de files te verminderen, wil PVDA een nationaal platform voor carpooling introduceren. Minder goed nieuws voor de bestuurders van bedrijfswagens: “We doven het systeem van bedrijfswagens uit door geen nieuwe fiscale voordelen meer toe te staan.”
PS
In het PS-programma gaat het vooral over het openbaar vervoer. De socialistische partij wil dit volledig gratis maken, in een eerste fase voor jongeren onder de 25 en 65-plussers, net als personen met een verhoogde tegemoetkoming. Over de bedrijfswagens is de PS veel minder duidelijk. Het programma vermeldt hooguit dat de fiscaliteit meer rekening moet houden met milieueffecten.
De PS stelt wel dat het Voordeel Alle Aard dichter moet aansluiten bij de werkelijke waarde van het toegekende voordeel. Met andere woorden, de PS wil dat het VAA minder voordeel oplevert voor gebruikers van een bedrijfswagen om het systeem eerlijker te maken. Nergens gaat de PS in op de kwestie van de slimme kilometerheffing, of een hervorming van de autofiscaliteit, die nochtans zeer nuttig zou zijn in Wallonië en Brussel.
Meer specifiek voor Brussel trekt de PS lessen uit het circulatieplan Good Move en pleit het voor een herziening van de werkwijze en meer overleg op lokaal niveau. De socialisten willen ook metrolijn 3 voltooien en lijn 2 verlengen.
MR
De MR behandelt in zijn programma de bedrijfswagen. De partij wijst er echter op dat het systeem alleen herzien kan worden binnen een grote fiscale hervorming die veel verder gaat dan alleen de automobiel- of mobiliteitssector. Die hervorming moet een ‘aanzienlijke verhoging’ van het nettoloon van werknemers mogelijk maken.
De MR zet ook in op vrijheid en technologische neutraliteit. Voor de liberalen moeten niet alleen de elektrische auto, maar ook andere CO2-neutrale brandstoffen (zoals e-fuels) overwogen worden. De partij verdedigt ook de vrije keuze van vervoermiddelen en verwerpt het idee om de samenleving een bepaald vervoermiddel op te leggen in plaats van een ander. Ecolo is duidelijk het doelwit, net als het Good Move-plan in Brussel, dat geen rekening zou hebben gehouden met de realiteit van het leven van de burgers. En om in Brussel te blijven: de MR steunt de voltooiing van Metro 3, met name door een publiek-private samenwerking om de financiering rond te krijgen.
Ecolo
Het is niets nieuws: Ecolo wil het systeem van de bedrijfswagen zien verdwijnen, net als de tankkaart. Ecolo wil echter niet van de ene dag op de andere een stoppen en pleit ervoor dat nieuwkomers het systeem niet meer mogen gebruiken. De milieuactivisten willen ook de accijnzen en verkeersbelastingen herzien door een zogenaamde ‘intelligente’ bijdrage in te voeren op basis van het gebruik. Het doel zou niet zijn om de inkomsten uit mobiliteit te verhogen, maar wel iedereen die vaker de auto gebruikt zwaarder te belasten.
Ecolo stelt ook dat de “openbare ruimte opnieuw in evenwicht moet worden gebracht” en dat er meer ruimte moet komen voor alternatieve vervoerswijzen. Vreemd genoeg wordt het Good Move-plan voor Brussel nergens genoemd, hoewel het bedacht werd door de groenen. Wellicht worden ze er liever niet aan herinnerd?
In het algemeen pleit Ecolo ook voor het gebruik van het openbaar vervoer. Vreemd genoeg wordt in het programma echter niets gezegd over het Metro Noord-project, dat al in uitvoering is. Dit komt omdat de milieuactivisten meer voorstander zijn van de ontwikkeling van het bovengrondse netwerk (bussen en trams).
PTB
Nee, de PTB wil niet dat het openbaar vervoer de absolute voorrang krijgt. Het programma van extreemlinks komt overeen met dat van de MR, met uitzondering van de bedrijfswagen, die als oneerlijk wordt beschouwd en afgebouwd moet worden. De PTB ziet veel huidige maatregelen als “intimidatiebeleid tegen automobilisten” en wijst in het bijzonder op de lage-emissiezones en de kilometerheffing, die geen rekening houden met de meningen en behoeften van de bevolking. Zullen ze worden afgeschaft? Dat valt nog te bezien, want de PTB beslist niet alleen. De PTB is ook tegen de elektrificatie van voertuigen, tenminste zolang de prijzen van elektrische auto’s en auto’s met verbrandingsmotor niet gelijk zijn. Net als de PS is de PTB voorstander van gratis openbaar vervoer en de voltooiing van de noordelijke metro in Brussel.
Les Engagés
Voor Les Engagés zijn bedrijfswagens een oplossing om de belastingdruk op arbeid te verlagen. Ze zouden alleen afgeschaft mogen worden als er een echte fiscale hervorming komt die de lasten voor werknemers verlaagt. Les Engagés spreekt in zijn programma niet over een kilometerheffing, maar pleit er wel voor om “rekening te houden met de belangen van mensen die op het platteland wonen door hun afhankelijkheid van de auto te erkennen”.
Voor deze partij ligt de sleutel in een hogere belasting op de meest vervuilende auto’s of de invoering van een vignet. De partij vindt een premie voor de aankoop van een eerste elektrische auto nodig. Maar verder dan dat gaat het niet. In Brussel vindt Les Engagés dat het Good Move-plan meer overleg nodig heeft. Het idee om de noordelijke metro te voltooien is ook een van de projecten.
Défi
Défi wil wachten op een grote fiscale hervorming om het lot van bedrijfswagens te bezegelen, ook al worden ze als bijzonder onrechtvaardig beschouwd. Aan de andere kant verdedigt de partij met hand en tand de invoering van een nationale kilometerheffing die de huidige inschrijvings- en verkeersbelasting zou vervangen. Het idee is om de focus te verschuiven van autobezit naar -gebruik.
Hoewel Défi sterk vertegenwoordigd is in Brussel, noemt de partij het Good Move-plan niet. Ze pleit wel voor een beter evenwicht in de verdeling van de openbare ruimte (auto’s, voetgangers, fietsen enzovoort). Défi is echter tegen het principe van gratis openbaar vervoer, omdat dit het openbaar vervoer waarschijnlijk minder comfortabel, minder veilig en minder frequent zou maken. Défi zegt ook ‘ja’ tegen het Metro Noord-project in Brussel.
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be
