De cijfers zijn bekend: in 2023 stopte de politie elke dag 63 bestuurders zonder geldig rijbewijs. Het gaat om bestuurders van wie het rijbewijs ingetrokken was na een overtreding, of bestuurders die zelfs nooit een rijbewijs hebben gehaald. Het aantal stijgt. In 2022 waren het er 46 per dag. Dat komt mogelijk omdat er meer politiecontroles waren in 2023. De afgelopen tien jaar is het aantal rijbewijsovertredingen met 20 procent gestegen.
De cijfers zijn dus significant. En zorgwekkend. Elke dag worden er ongeveer 300 rijbewijzen ingetrokken door de Belgische rechtbanken. Volgens VIAS worden er jaarlijks 105.000 rijbewijzen ingetrokken en 86 procent van de betrokken bestuurders zijn recidivisten.
Advertentie – lees hieronder verder
Gebrek aan controle
Hieruit blijkt dat de intrekking van het rijbewijs te weinig effect heeft, maar vooral dat er te weinig controle is om ervoor te zorgen dat overtreders zich houden aan de beslissing van de rechter. Maar wat beweegt deze mensen om toch nog achter het stuur te kruipen? De straffen zijn nochtans streng. De boete bedraagt minstens 4.000 euro, gekoppeld aan een nieuw rijverbod van drie maanden. De rechter kan ook opteren voor een gevangenisstraf van vijftien dagen. Meer nog: bij herhaling binnen drie jaar worden de straffen verdubbeld. Wellicht zijn dus maatregelen nodig die nog meer afschrikken dan de huidige.
Bij een ongeval met een bestuurder zonder geldig rijbewijs, zal de verzekeringsmaatschappij tussenkomen en de andere partij vergoeden, maar niet de automobilist in fout, die in de meeste gevallen door zijn verzekeringsmaatschappij wordt gedagvaard om de uitgekeerde schadevergoeding terug te vorderen. Is er geen verzekering, dan worden de zaken natuurlijk ingewikkelder. Dan kan het garantiefonds tussenkomen. En als dat gebeurt, is dat in de eerste plaats om de medische kosten voor lichamelijk letsel te vergoeden. Materiële schade wordt vaak genegeerd. Volgens Assuralia, de Belgische federatie van verzekeraars die door de RTBF werd geïnterviewd, zou het nuttig zijn dat de overheid met de verzekeraars communiceert en meldt wanneer het rijbewijs van een bestuurder ingetrokken is. Het probleem is dat de huidige wetgeving rond persoonsgegevens deze uitwisseling niet toelaat.
Rijbewijsslot?
Wat kan er gedaan worden tegen dit fenomeen? VIAS heeft enkele ideeën en denkt nog altijd aan een rijbewijs met punten, een instrument dat bepaalde automobilisten toch zou aanzetten om voorzichtiger te rijden na enkele overtredingen. Het verkeersinstituut suggereert ook dat een digitaal rijbewijs een doeltreffende manier zou zijn voor de politie om te achterhalen wie zijn rijbewijs is kwijtgeraakt. Zo kan gerichter gecontroleerd worden bij die bestuurders.
De laatste oplossing klinkt futuristisch, maar bestaat al: het rijbewijsslot, dat voorkomt dat de auto start als het rijbewijs niet geldig is (net zoals het alcoholslot). Het valt te bezien welke ingrepen mogelijk zijn. Bestuurders zonder rijbewijs brengen andere weggebruikers in groot gevaar, vooral omdat hun rijgedrag niet lijkt te veranderen, of ze nu met of zonder rijbewijs rijden.
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be
