Inparkeren met een slagje van de pols op het vlinderstuur: vanaf dit jaar kan het. Na zowat een kwarteeuw aankondigingen en ontwikkelingen komen immers de eerste auto’s met een ‘steer-by-wire’-systeem op de markt, oftewel een volledig elektrisch en digitaal stuur.
Je bedient het op dezelfde manier als een gewoon stuurwiel, maar er is geen stuurkolom en dus geen mechanische verbinding meer naar de voorwielen. Dat heeft als grote voordeel dat je daarmee een oneindig variabele overbrenging kan inbouwen, waarmee je aan lage snelheden manoeuvres kan doen met een halve draai aan het stuur.
Met een vaste mechanische verbinding zou een auto daarmee onbestuurbaar worden op de snelweg. Daar moet men in de ontwikkeling rekening houden met de zogenaamde ‘nies-factor’, oftewel gebeurlijke ongewilde snokjes aan het stuur, zoals wanneer je niest, of een plotse correctie maakt. Met een ultrakorte overbrenging zouden er dan ongelukken gebeuren, en daarom moet de overbrenging voldoende lang blijven. Volledig elektrische systemen hebben echter een veel grotere spreidstand.

Advertentie – lees hieronder verder
Lexus eerste in Europa
Lexus gaat dit systeem dit jaar als eerste in Europa aanbieden, op de elektrische RZ. Nio monteert het ondertussen op de ET9, maar daarvan is niet zeker dat die hier ook te koop gaat zijn. Tesla heeft het ondertussen ook op de Cybertruck, maar die is in onze contreien niet te koop. Het systeem van Nio is ontwikkeld door de Duitse toeleverancier ZF, die het inmiddels ook al aan Europese autobouwers heeft verkocht.
Twee jaar geleden konden we al eens kennismaken met het systeem, in een prototype van de Lexus RZ. Toen was het nagenoeg gereed, maar er was nog heel veel werk nodig om de fijne afstelling in orde te maken. De grote moeilijkheid was immers om een natuurlijke overgang te creëren tussen de verschillende snelheden. Met name tijdens het afremmen bleek het voor de bestuurder erg lastig om de veranderingen in het stuur in te schatten.
Wel voelde het qua feedback opvallend getrouw aan, omdat het stuur kleine vibraties imiteert (zoals bij een gamestuur) op basis van wat de elektromotor op de tandheugel capteert. Bij het manoeuvreren is de overbrenging echter zo extreem kort dat je erdoor verrast kan worden en eventueel zelfs brokken kan maken; al is dat wellicht een kwestie van gewenning.
Vrijheid in het ontwerp
Die moeilijke afstelling maakt zo’n systeem vooralsnog duur. Lexus zal er een meerprijs van ongeveer 2.000 euro voor aanrekenen. Of Nio het standaard gaat aanbieden, is niet bekend.
Maar er zijn ook andere voordelen. Doordat er geen stuurkolom is, wordt de auto enkele kilo’s lichter. Bovedien schenkt een elektrisch stuursysteem extra vrijheid aan de ontwerpers, die tussen de cockpit en de voortrein geen ruimte meer moeten voorzien voor die stuurstang. Zeker bij auto’s die zowel met een links als een rechts stuur ontwikkeld worden, vergemakkelijkt dit de zaak aanzienlijk. Ook voor de botsveiligheid vereenvoudigt dit het ontwerp.
Ook opent het nieuwe mogelijkheden voor rijhulpsystemen. Het esp kan voorzien worden van een actief stuurhulpsysteem, om nog trefzekerder in te grijpen bij glijpartijen. Ook voor autonoom rijden is een volledig gedigitaliseerd stuur een nuttige innovatie. Al leert de ervaring van Lexus dat de nieuwe mogelijkheden en bijkomende parameters het ontwikkelingswerk net zoveel bemoeilijken als vereenvoudigen.

Toegelaten in Europa
Een steer-by-wire-systeem was lange tijd niet toegelaten in Europa. Als back-up moest er steeds nog een mechanische stuurstang zijn, voor het geval de elektronica het zou begeven. Dat was het geval bij de Infiniti Q50, die in het vorige decennium al met een dergelijk stuursysteem op de markt kwam. Dat was toen een optie.
Inmiddels is de stuurstang niet meer verplicht, maar het is wel noodzakelijk om twee elektrische actuatoren en controlemodules te voorzien, waarbij de ene als back-up dient voor de andere.
Overigens is elektrisch sturen op de achteras al langer ingeburgerd. Vierwielstuursystemen, zoals bij Mercedes of Porsche, combineren immers een mechanische besturing van de voorwielen met elektrische actuatoren op de achteras.
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be