In Straatsburg hebben de Europarlementsleden het einde van de verbrandingsmotor in Europa bekrachtigd. De Europese Commissie had dit enkele maanden al geleden voorgesteld, uiteraard met als doel een koolstofvrij Europa te creëren tegen 2050. Het is dus een historisch moment, want er staat ons een transitie met een zeldzame intensiteit te wachten. Het wordt een serieuze uitdaging voor de auto-industrie. Maar waarom wil Europa in godsnaam 1 januari 2035 als datum opleggen voor deze radicale overgang? Simpelweg omdat de Europese Commissie inschat dat een auto elke vijftien jaar wordt vernieuwd. In 2050 zouden er dus in theorie geen auto’s met verbrandingsmotor meer rijden op onze wegen, met uitzondering van oldtimers en youngtimers.
Het einde van de verbrandingsmotoren werd goedgekeurd met een vrij comfortabele maar geen absolute meerderheid (339 stemmen voor, 249 tegen). Tegen een dergelijk gevoelig dossier is er natuurlijk oppositie. Het is dan ook geen verrassing dat de PPE-fractie (de centrumrechtse pro-Europese partij en de grootste fractie in het Europees Parlement) tegen het voorstel stemde. Ze verkoos een vermindering van de uitstoot met 90 procent in 2035, zonder te stoppen met de verkoop van hybrides. Maar ook die worden dus verboden. De Groenen waren het ook niet eens, want zij wilden het verbod vervroegen naar 2030 (het hoeft geen betoog dat dit totaal onrealistisch is), terwijl de conservatieven eerder mikten op 2040. Zonder resultaat: de datum van 2035 blijft behouden.
Advertentie – lees hieronder verder
Verhitte debatten
Achter de schermen is te horen dat het geen gemakkelijk debat was. Als we de woorden van de voorzitter van de milieucommissie van het parlement mogen geloven, de Fransman Pascal Canfin (Renew), werden de Europarlementsleden bestookt met een ‘tsunami van gelobby’, vooral vanuit Porsche en BMW. De andere constructeurs zouden akte genomen hebben van het besluit en zo snel mogelijk de nodige stappen willen zetten om te voldoen aan deze verandering. Jaguar wil 100 procent elektrisch zijn tegen 2025, Opel in 2028, Volvo, Ford, Renault en de Stellantis-groep in 2030, Audi in 2033 en GM in 2035.
De constructeurs hadden sowieso niet verwacht dat de politiek haar kar nog zou keren over dit onderwerp, zo blijkt ook uit het persbericht van de European Automobile Manufacturers’ Association (ACEA). Hierin staat dat de federatie niet tegen de beslissing is, maar wel zeer ongerust is over de kalender en de haalbaarheid van zo’n energie- en industrietransitie.
De voorzitter van ACEA is niemand minder dan de grote baas bij BMW, Oliver Zipse. Hij sprak zich uit over de kwestie. Volgens hem zullen zich vooral problemen stellen bij de uitrol van de laadinfrastructuur en de beschikbaarheid van grondstoffen voor de productie van de batterijen.
Carlos Tavares, de topman van de Stellantis-groep, deelde recent dat pessimisme. Hij heeft nog geen commentaar gegeven op de beslissing van de Europarlementsleden, maar we verwachten snel een reactie, wellicht opnieuw een pleidooi over de industriële realiteit van deze transitie.
Financiële hulp van Europa?
We vragen ons af of de constructeurs binnenkort financiële hulp zullen vragen aan Europa om deze transitie te ondersteunen. De kwestie van de grondstoffenschaarste voor batterijen en de noodzaak om lokaal te produceren, zou kunnen leiden tot een verzoek om Europese kredieten. Dat zou trouwens niet misplaatst zijn als je ziet dat de Duitse overheid bijvoorbeeld meer dan een miljard euro subsidies gegeven heeft voor de nieuwe Tesla-fabriek in de buurt van Berlijn.
Hoe dan ook krijgen de constructeurs de komende jaren stevige verliezen te verwerken, met name voor de investeringen om de toekomstige Euro 7-norm te halen die niet op tien jaar tijd afgeschreven kunnen worden. Bovendien is de Volkswagen-groep – en Porsche in het bijzonder – begonnen met een uitgebreid programma om synthetische brandstof te ontwikkelen die de uitlaatemissies met 80 tot 90 procent kan verminderen. Ook dat mag dus naar de prullenmand en we spreken toch over een initiële investering van 100 miljoen euro. Jammer …
Verloren en nieuwe jobs?
Tijdens het parlementaire debat kwam natuurlijk de kwestie van de werkgelegenheid op tafel. Het spreekt voor zich dat de overstap naar elektrisch rijden ook zal leiden tot de sluiting van alle afdelingen die met verbrandingsmotoren bezig zijn. Dat is logisch.
In Duitsland gaf de conservatieve partij CDU aan dat er zeker 500.000 banen verloren zouden gaan, terwijl een Pools nationalistisch parlementslid deze schatting zelfs verhoogde tot 800.000. Maar het argument werd van tafel geveegd door andere Europarlementsleden, voornamelijk uit ecologische overtuigingen. Zij beweren dat de transitie in de auto-industrie 581.000 nieuwe banen zou creëren in Europa.
Het is in ieder geval noodzakelijk om een doeltreffend omscholingstraject op te zetten voor wie vandaag aan verbrandingsmotoren werkt. Qua werkgelegenheid zijn duidelijk nog niet alle punten uitgeklaard, vooral dan de toekomst van beroepen die verband houden met de service na verkoop: mecaniciens die verantwoordelijk zijn voor het onderhoud (dat minder nodig is bij elektrische auto’s), managers of personeel in tankstations enzovoort.
We vragen ons af wie een omscholingstraject voor deze medewerkers zal creëren, want personeel is overbodig om een netwerk van laadpalen te beheren. Kijk maar naar de superchargers van Tesla, die helemaal geen menselijke hulp vereisen. Over deze moeilijke kwestie kan ongetwijfeld nog eindeloos gediscussieerd worden …
De elektrische auto, een plezier?
Hoe het transport er in de toekomst zal uitzien, werd woensdag beslist door de Europarlementsleden. Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Commissie, verklaarde na de stemming dat “de wereld beweegt” en riep op om de Europese consumenten “het plezier niet te ontzeggen om te rijden met een schone, betaalbare en opwindende auto gebouwd in Europa.”
Een leuk recept leuk op papier, maar het valt nog te bezien hoe dit uitdraait in de praktijk. En of het wel houdbaar is op lange termijn. Vandaag wijst niets erop dat dit allemaal echt realiseerbaar is, vooral gezien de prijsstijgingen en het tekort aan grondstoffen (lithium, nikkel enzovoort). Die situatie kan de productie van voldoende batterijen en dus de ontwikkeling van de elektrische auto belemmeren.
Dit scenario – dat steeds waarschijnlijker lijkt – zal de prijzen zeker niet verlagen, wat echter noodzakelijk lijkt om de automobilisten over de streep te trekken voor wie deze elektrische auto’s meestal nog onbetaalbaar zijn. De Europese besluitvormers hebben blijkbaar geen rekening gehouden met dit probleem. Ze zijn ook niet van plan om hulp te bieden om deze transitie te ondersteunen. Zoals wel vaker, worden eerst radicale beslissingen genomen ‘in het algemeen belang’ en dan pas oplossingen gezocht. Terwijl het precies omgekeerd zou moeten zijn.
Is het einde van de verbrandingsmotor in steen gebeiteld? Waarschijnlijk. De tekst moet eind juni wel nog behandeld worden door de Europese Raad. En dan moet er nog een akkoord gesloten worden tussen Commissie, Parlement en Raad in juli 2022. Hoe dan ook is de kans bijna onbestaande dat Europa nog terugkomt op deze beslissing, die nu een echte consensus geniet. Nog dit jaar wordt dus definitief het einde bezegeld van een tijdperk van meer dan 120 jaar.
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be
