In Frankrijk zou een recente gerechtelijke uitspraak het weglandschap kunnen veranderen door veel verkeersdrempels van de weg te halen. Deze gebeurtenis roept een aantal vragen op, niet alleen in Frankrijk, maar ook in andere Europese landen zoals België, waar verkeersdrempels alomtegenwoordig zijn. Deze infrastructuren, ontworpen om de snelheid van voertuigen te verminderen en de verkeersveiligheid te verbeteren, worden nu in twijfel getrokken vanwege hun wettelijke conformiteit en hun impact op weggebruikers.
Een precedent?
De beslissing van de rechtbank in Frankrijk, die zou kunnen leiden tot de vernietiging van duizenden verkeersdrempels, is gebaseerd op een simpele maar ijzeren vaststelling: veel van deze structuren voldoen niet aan de geldende technische normen. Volgens de wet moeten verkeersdrempels beantwoorden aan precieze criteria voor de grootte, helling en bewegwijzering. Maar in veel gevallen worden deze normen niet nageleefd, waardoor niet alleen voertuigen, maar ook bestuurders en passagiers, vooral op tweewielers, in gevaar worden gebracht.
Een recente uitspraak van de Franse rechtbank zou kunnen leiden tot de verwijdering van duizenden verkeersdrempels. De reden is simpel maar onomstotelijk: veel van deze drempels voldoen niet aan de technische normen. In dit geval beval de administratieve rechtbank van Toulon de sloop van twee illegale verkeersdrempels in de Var, na klachten van omwonenden over geluidsoverlast. De drempels waren geplaatst op een weg met dagelijks meer dan 3.000 voertuigen, wat in strijd is met decreet 94-447 van 27 mei 1994 dat de installatie van dergelijke infrastructuur regelt. De beslissing van de rechtbank werd ingegeven door klachten van gebruikers die schade aan hun voertuigen of letsels hadden opgelopen als gevolg van niet-conforme verkeersdrempels. De rechtbank sprak zich ten gunste van deze klachten uit en maakt zo – letterlijk – de weg vrij voor een mogelijke golf van ontmantelingen. De Franse gemeentes die door deze vonnissen zijn getroffen, zijn nu verplicht om aan de normen te voldoen of krijgen boetes opgelegd.
Want je mag niet zomaar eender wat doen. Verkeersdrempels moeten voldoen aan strikte wettelijke criteria voor grootte, helling en bewegwijzering. Ze mogen bijvoorbeeld alleen worden geplaatst op wegen met een snelheidslimiet van 30 km/u en moeten duidelijk worden aangegeven. Daarnaast zijn ze verboden op wegen die door het openbaar vervoer worden gebruikt. De drempels mogen maximaal 10 centimeter hoog zijn en tussen de 2,5 en 4 meter lang. Vaak worden deze regels echter niet nageleefd, wat risico’s met zich meebrengt voor voertuigen, bestuurders en passagiers, vooral in het geval van tweewielers.
Advertentie – lees hieronder verder
De rechtbank gaf in beide klachten gelijk en opende daarmee de deur voor een mogelijke ontmantelingsgolf. Franse gemeenten die door deze uitspraken worden getroffen, moeten nu voldoen aan de normen of riskeren sancties. Volgens de Ligue de défense des conducteurs en l’association pour une mobilité sereine et durable (PUMSD) voldoet naar schatting driekwart van de 450.000 verkeersdrempels in Frankrijk—van alle vormen en maten—niet aan de regels.
Navolging in België?
Verkeersdrempels zijn ook wijdverspreid in België, vooral in woonwijken en in de buurt van scholen. De bouw ervan wordt vaak gerechtvaardigd door verkeersveiligheidsoverwegingen, met als doel de snelheid van bestuurders in gevoelige zones te verminderen. Maar ook bij ons stelt zich de vraag naar conformiteit en efficiëntie.
Belgische verkeersdrempels worden, net als hun Franse tegenhangers, soms bekritiseerd om hun negatieve impact op voertuigen, vooral wat betreft vroegtijdige slijtage van schokdempers en ophanging. Sommige experts beweren dat alternatieven zoals snelheidscamera’s of chicanes effectiever en minder schadelijk zijn.
Als België het Franse voorbeeld zou volgen en de conformiteit van zijn drempels onder de loep neemt, kunnen de gevolgen groot zijn. Enerzijds zou dit kunnen leiden tot de verwijdering van veel structuren, met een directe impact op de rijgewoonten en het beheer van de verkeersveiligheid, anderzijds zou het kunnen aanzetten tot een bredere reflectie over alternatieve manieren om de snelheid te controleren, wat innovatie op dit gebied zou stimuleren.
Bovendien zou zo’n ingreep aanzienlijke kosten met zich meebrengen voor de Belgische lokale overheden, die ofwel bestaande drempels zouden moeten aanpassen om ze in overeenstemming te brengen met de nieuwe regelgeving, ofwel moeten ze deze vervangen door andere snelheidsregulerende voorzieningen. Dit debat is vooral complex, omdat de gemeentelijke budgetten onder druk staan.
Veranderingen bij ons?
De uitspraak van de rechtbank in Frankrijk zou wel eens de katalysator kunnen zijn voor een herziening van het verkeersveiligheidsbeleid in heel Europa. Verkeersdrempels, die ooit werden gezien als eenvoudige en effectieve oplossingen, worden nu in twijfel getrokken in het licht van nieuwe technische en juridische overwegingen.
In België blijft het voorlopig een open vraag en het is nog niet bekend of de autoriteiten zich zullen buigen over wat velen als een probleem beschouwen. Op dit moment zijn er geen noemenswaardige gevallen van ontmanteling van verkeersdrempels in België, noch in Vlaanderen, Brussel of Wallonië afzonderlijk. Elk van deze gewesten is bezig met het controleren of deze infrastructuur voldoet aan de regels. Niet alleen moeten de structuren voldoen aan de technische specificaties, ze moeten ook zo worden geïnstalleerd dat ze geen overmatige overlast veroorzaken voor de gebruikers, zoals lawaai of trillingen. En op dit punt zijn veel gevallen voer voor discussie. Maar als er geen golf van klachten komt, kunnen de Belgische rechtbanken niet anders dan afwachten. Toch toont deze zaak aan hoezeer verkeersveiligheid niet alleen te maken heeft met het terugdringen van de snelheid, maar rekening moet houden met een veelheid aan factoren, van de conformiteit van de uitrusting tot de doeltreffendheid van de oplossingen die zijn ingevoerd om alle weggebruikers te beschermen.
Regels per regio
Ter herinnering, elk gewest hanteert zijn eigen regels. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is er bijvoorbeeld een praktische gids voor de installatie van verhoogde verkeersdrempels zoals verkeerskussens, plateaus en drempels. Deze gids biedt wegbeheerders aanbevelingen voor de keuze, locatie, het ontwerp en de installatie van deze voorzieningen. Hierbij wordt rekening gehouden met factoren zoals de wegcategorie, parkeerplaatsen, type gebruikers, verkeersdrukte en de aanwezigheid van openbaar vervoer.
In Wallonië wordt de installatie van verkeersdrempels geregeld door het Koninklijk Besluit van 9 oktober 1998 (gewijzigd door het KB van 3 mei 2002). Verkeersdrempels mogen alleen worden geplaatst in de bebouwde kom of bij drukke plekken met veel voetgangers en fietsers. Ze zijn niet toegestaan op wegen die door openbaar vervoer worden gebruikt of in de buurt van ziekenhuizen. Daarnaast moeten de drempels worden aangegeven met borden A14 en F87, behalve in 30km/u-zones of woonwijken, waar deze bewegwijzering niet verplicht is.
In Vlaanderen,ten slotte, zijn de regels voor verkeersdrempels vastgelegd in het Koninklijk Besluit van 9 oktober 1998, in 2002 aangepast voor een betere omkadering. Verkeersdrempels moeten voldoen aan specifieke technische en locatie-eisen. Ze moeten 4,80 meter lang zijn (met een marge van ±5%) en maximaal 12 centimeter hoog, aangepast aan de lengte van de drempel. De drempels moeten worden aangegeven met borden A14 (op afstand) en F87 (bij de drempel), behalve in 30km/u-zones, waar deze borden niet verplicht zijn. Wegmarkeringen moeten contrastrijk en zichtbaar zijn, met afwisselend 10 centimeter brede witte strepen (1 m en 40 cm) op een donkere achtergrond. Ze zijn toegestaan op wegen binnen en buiten de bebouwde kom waar de maximumsnelheid 50 km/u is, maar niet op wegen die vaak door bussen, hulpdiensten of vrachtwagens worden gebruikt. Daarnaast moeten ze minstens 15 meter van een kruispunt en 75 meter van andere verhoogde voorzieningen liggen, tenzij lokale omstandigheden anders vereisen. Op hellende wegen mag de gezamenlijke helling van de weg en de drempel niet meer dan 15% bedragen.
Foto’s: Wikipedia & 40 millions d’automobilistes
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be
