Het is geweten dat files problematisch zijn en niet opgelost raken. Naast hun ecologische impact (motoren die stationair draaien) en gezondheid (stilzitten van de automobilisten), hebben ze ook een negatieve impact op de geestelijke gezondheid terwijl ze ook erg duur zijn voor onze economie. Want werknemers die in de file staan, betekenen natuurlijk minder arbeidstijd en inkomen voor de bedrijven.
De maatschappelijke kosten van files werden in 2013 door de OESO voor ons land geraamd en kostten toen tussen de 1 en 2% van het bbp (bruto binnenlands product), of tussen de 4 en 8 miljard euro per jaar. Deze berekeningsprocedure leverde dus relatief brede resultaten op. Het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen) had daarom gepoogd de berekening voor 2021 te verfijnen. Zij schat de kost daarvan in op 4,5 miljard euro, een stijging van 96% ten opzichte van 2020 (2,3 miljard), dat natuurlijk bijna geen files kende vanwege de Covid-crisis.
Berekeningsmethode
Om de kosten van files te bepalen, worden verschillende parameters in aanmerking genomen, zoals verloren werkuren of vrije tijd, verhoogd brandstofverbruik, evenals de kosten van extra vervuilende emissies en hun impact op de gezondheid (sociale zekerheid).
Sinds begin dit jaar integreert een tool al deze berekeningen: het Belgian Mobility Dashboard, een platform gefinancierd door het VBO en FEBIAC en dat in real time rapporteert over de autodrukte op onze wegen, dat wil zeggen pieken in files, wat het uiteraard ook mogelijk maakt om de kosten van deze files te bepalen. In 2022 had de eerste week van januari bijvoorbeeld gemiddeld slechts 183 km files, terwijl week 18 (eind april) een piek vertoonde op 2.603 km. De tool maakt het ook mogelijk om geografische waarnemingen op te stellen, zoals de gemiddelde verloren tijd per regio: Brusselse automobilisten verliezen gemiddeld 9 minuten en 35 seconden per rit, tegenover 6 minuten 35 seconden in Vlaanderen en 5 minuten 59 seconden in Wallonië.
Advertentie – lees hieronder verder
Exorbitante kosten
Deze real-time monitoring laat het toe om, dankzij algoritmes ontwikkeld door het studiebureau Transport en Mobiliteit in Leuven, de kosten te evalueren en, door ze op te tellen, het totale waardeverlies als gevolg van files te bepalen. En dit per dag, per week, per maand of per jaar, steeds met de mogelijkheid om de huidige resultaten te vergelijken met eerdere.
En zo zien we dat ten opzichte van 2021 de files in de eerste vijf maanden van 2022 langer duurden, maar dat toen de trend omkeerde en dat het niveau tot op heden lager ligt dan vorig jaar. Bovendien dragen personenauto’s de grootste verantwoordelijkheid in de wachtrijen: zij vertegenwoordigen 43% van de betrokken voertuigen, tegenover 23% voor lichte bedrijfsvoertuigen en 34% voor vrachtwagens.
In totaal hebben de files in 2022 (tot oktober) onze economie al 3,511 miljard euro gekost, of 0,77% van het bbp. De kosten blijven dus enorm, al moet worden opgemerkt dat de daling ten opzichte van 2021 momenteel 12% bedraagt. Het valt nog te bezien of de daling van de files samenhangt met de veralgemening van telewerken en flexibelere werkuren. Als de trend doorzet, betekent dit dat het waardeverlies dit jaar misschien onder één procentpunt van het bbp kan blijven (1,06% in 2021). Wordt vervolgd…
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be
