In 1989 beschreef de beroemde film Back to the Future 2 het leven van morgen op zijn geheel eigen manier. Volgens de scenaristen zouden auto’s dertig jaar na 1985 (in 2015 dus) vliegen en geautomatiseerd zijn, net als skateboards, de voorlopers van onze elektrische steps, die dankzij een levitatietechnologie hoverboards zijn geworden.
Deze visie doet ons vandaag natuurlijk glimlachen, maar bevatte wel een vorm van waarheid met toestellen die steeds meer vliegen en geautomatiseerd zijn en een diverser aanbod van vervoermiddelen. Dit staat niet ver van het huidige scenario met de vele rijhulpsystemen en het begin van autonoom rijden, de ontwikkeling van drones om mensen te vervoeren enzovoort.
Ernstige studie van VUB
Onderzoekers van de afdeling Mobilise van de VUB (die het gedrag van de vervoersgebruikers en de hindernissen voor de invoering van duurzame vervoerswijzen analyseert) hebben geprobeerd om een beeld te scheppen van de mobiliteit in 2050. De resultaten zijn verrassend.
Advertentie – lees hieronder verder
Voor hun toekomstbeeld baseerden de onderzoekers zich niet op geëxtrapoleerde gegevens of statistieken, maar op de verhalen van Brusselaars die in de toekomst leven. Het gaat om een welgestelde werknemer in Oudergem, een student in Sint-Gillis, een werkloze 60-jarige in de Vijfhoek en een gepensioneerde in Sint-Joost. Zij vertellen over hun reis, waarvan de details door onderzoekers bedacht zijn op basis van verschillende hypotheses, waaronder de opwarming van de aarde, de toename van het toerisme, de druk op de vastgoedmarkt en de stijging van het waterpeil.
Manieren om beter te anticiperen
De VUB-onderzoekers hebben verschillende paden bewandeld, waarvan sommige eerder onverwacht. Onze toekomst is nu eenmaal onvoorspelbaar en moet nog geschreven worden. Zo ontstaan verschillende opties. Wat zou er gebeuren als de MIVB zou verdwijnen, als het waterpeil zou stijgen of als de beloofde toestellen voor persoonlijke luchttransport er effectief zouden komen? Volgens het VUB-team laat de formulering van deze scenario’s toe om beter te anticiperen en de veerkracht van steden te versterken.
De resultaten kwamen in samenwerking met diverse mobiliteitsactoren tot stand: het openbaar vervoer, de haven van Brussel, de FOD Mobiliteit, verenigingen die de belangen van fietsers of voetgangers verdedigen enzovoort. Het geleverde werk zal niet alleen een oefening blijven. Het is namelijk de bedoeling dat de beoogde scenario’s leiden tot een reeks politieke maatregelen vanaf 2024 genomen dankzij software waarmee besluitvormers zich beter kunnen oriënteren in hun keuzes voor stedelijke mobiliteit.
Vier scenario’s
Concreet heeft de VUB vier grote ontwikkelingsscenario’s bedacht. Het eerste is een ‘groot verenigd Brussel’ waarbij de rand (Waterloo, Beersel enzovoort) in de stad geïntegreerd wordt. Deze wijken zouden in de toekomst zeer goed bediend kunnen worden door het openbaar vervoer. Dat is het scenario van de Hyperloop, genoemd naar de ondergrondse vacuümtrein die Elon Musk enkele jaren geleden heeft bedacht.
Sterker nog: in deze versie van Brussel werken werknemers 85 procent van de tijd thuis, terwijl scholen en universiteiten gedecentraliseerde lokalen in de buurt hebben voor alle studenten. Het historische centrum is volledig toeristisch geworden. Sint-Joost heeft een luxueuze boscamping en de bevolkingsdichtheid is zo groot dat je de stad uit moet om te gaan joggen. Leveringen worden per drone gedaan en alle diensten of winkels zijn binnen vijftien minuten bereikbaar.
Het tweede scenario gaat uit van ‘maximale vrijheid’ en een zekere mate van anarchie. Etterbeek heeft een kleine ring aangelegd en rijke pendelaars komen met helikopters via de lucht naar kantoor. In deze visie – de ergste van allemaal – is er constant een volledige verkeersopstopping en duurt het een uur om van de ene kant van Oudergem naar de andere kant te geraken. De overheid subsidieert de auto omdat die sneller is dan de bus. Het toerisme daarentegen is onbestaande door de droogte en de hitte.
Het derde scenario is dat van ‘Brussel op vier wielen’. De auto regeert en kinderen komen zelfs in een Uber van school naar huis. In dit toekomstbeeld is de zeespiegel zodanig gestegen dat de Brusselse waterwegen gebruikt worden voor leveringen en personenvervoer. Het stadscentrum is zeer toeristisch en er is zelfs een F1-circuit gebouwd tussen Manneken Pis en het Atomium. Om het toerisme te beperken, heb je een ticket nodig om de Vijfhoek binnen te mogen, terwijl de inwoners uit hun huizen worden gezet ten gunste van Airbnb. Sociale banden bestaan (bijna) niet meer.
Het vierde en laatste toekomstbeeld van de onderzoekers is dat van de ‘hypernabijheid’, waarbij alle diensten zich binnen vijftien minuten van elke woning bevinden. Werknemers werken 100 procent thuis en ontmoeten elkaar alleen in virtuele kantoren. Nog verrassender is dat elke gemeente zijn eigen verkeersreglement heeft en dat vanaf 18 jaar een abonnement voor autodelen wordt aangeboden, dat ook door de overheid wordt gesubsidieerd. Ook hier wordt de auto grotendeels verkozen boven het openbaar vervoer. Fietsen wordt daarentegen een uitdaging en groot gevaar door de vele regels die onmogelijk te begrijpen en na te leven zijn. De vastgoedprijzen zijn onbetaalbaar geworden en de woningen zijn klein, net als in Parijs.
Natuurlijk is dit slechts een oefening. Maar ongeacht het scenario, ziet de toekomst er vanuit dit perspectief niet bepaald veelbelovend uit. Er is geen enkele aanwijzing dat een van deze pistes realiteit wordt. Huidige studies lijken aan te tonen dat de auto in 2040 nog altijd het merendeel van onze verplaatsingen uitmaakt, maar hopelijk niet onder zulke omstandigheden…
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be
