Om de drie jaar voert het Federaal Planbureau een studie uit over de toekomst van de mobiliteit in België. Concreet gaat het om een projectie voor de komende jaren volgens het mobiliteitsbeleid dat gevoerd wordt. In de huidige context van transitie naar de elektrische auto, maar ook door de vergroening van steden en het elimineren van auto’s, de komst van deelauto’s en een nieuwe rage voor de fiets, zou je denken dat er veel verandert. Maar dat is blijkbaar niet echt het geval en sommige trends zijn zelfs verrassend.
Plafond afgelegde kilometers
Het Planbureau voorziet dat we een plafond in het aantal afgelegde kilometers gaan bereiken. Met andere woorden, de Belg zal zich niet meer verplaatsen zoals dat de voorbije jaren het geval was. Deze stagnatie is het gevolg van verschillende factoren, zoals de veralgemening van telewerken voor functies waar het mogelijk is, maar ook door de vergrijzing van de bevolking en… de stijging van de transportkosten. “Het gemiddeld aantal afgelegde kilometers per persoon in België zal licht stijgen tot 2030 en dan dalen met ongeveer 1% tegen 2040”, vermeldt de studie.
Advertentie – lees hieronder verder
In deze context stelt het Planbureau ook dat de auto dominant blijft voor individuele verplaatsingen. Zelfs als de overheid alles in het werk stelt om het gebruik ervan te verminderen, met name in steden (lage-emissiezones, eliminatie van parkeerplaatsen, enz.), zal de auto nog goed zijn voor 82,3% van de verplaatsingen in … 2040! Als we vergelijken met de laatste studie die in 2019 is gepubliceerd, is de kloof (en de reductie) dus niet erg groot (82,7%).
Meer fietsen, minder in de trein
Niettemin voorziet het Bureau een groei van de zachte mobiliteit. Vooral stappen en fietsen zal toenemen. In de periode 2019-2040 wordt dan ook verwacht dat het fietsaandeel met 35% zal toenemen, wat enorm lijkt. Dit vervoersmiddel zal toch slechts 4,2 procent van de totale verplaatsingen uitmaken, wat kan worden verklaard door de door het Bureau gehanteerde methode die betrekking heeft op passagierskilometers, die rekening houden met de lengte van de reizen.
De verrassing van de studie gaat echter over de trein die zijn modale aandeel tegen 2040 zou zien afnemen. Zo zou het gebruiksaandeel dalen van 8,7% in 2019 naar slechts 7,9% in 2040. Het telewerkeffect zou verantwoordelijk zijn voor 20,1% van deze daling.
Meer handelsverkeer
Anderzijds voorspelt het Planbureau een aanzienlijke toename van het wegvervoer. Er zouden inderdaad steeds meer vrachtwagens bijkomen met een groei van 19,4% tussen 2019 en 2040. Met die stijging zal het wegvervoer naar verwachting 76,9% van de vervoerde ton per kilometer voor zijn rekening nemen. Dit is representatief voor de huidige groeitrend van de e-commerce. Hoewel het wegvervoer dominant zal blijven, zal het goederenvervoer per spoor naar verwachting wat terrein winnen met een aandeel van 11% in 2040 tegen 10,3% in 2019.
Natuurlijk zal de groei van het wegvervoer niet helpen om de dagelijkse files op te lossen. Volgens het Planbureau zal de rijsnelheid zelfs met 10 tot 15% verlagen op de grote assen en rond steden, zoals Gent of Antwerpen. Ze zal ook met ongeveer 6% verminderden in het zogenaamde RER-gebied rond Brussel. Dat zullen pendelaars niet graag horen.
Het Planbureau voorspelt wel dat de uitstoot van CO2 en vervuilende stoffen zal afnemen, wat logisch is gezien de ingezette energietransitie. Elektrische voertuigen – inclusief vrachtwagens – zullen naar verwachting tegen 2040 38 minder CO2 en 80% minder NOx uitstoten. Volgens de prognoses zal het aandeel elektrische wagens in het Belgische wagenpark in 2040 zo’n 43% bedragen.
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be
