Tot voor enkele jaren was de automatische versnellingsbak vooral een hebbeding voor Amerikanen die de transmissie comfortabel en gebruiksvriendelijk vonden. Toegegeven, de exemplaren van een paar jaar geleden schakelden eerder ruw, misten finesse en anticipeerden niet op de rijstijl van de bestuurder. De komst van elektronica, kunstmatige intelligentie die we vandaag kennen en een versnellingsbak die helder communiceert met de overige componenten van de aandrijving, hebben de zaken grondig veranderd.
Versnellingsbakken zijn inmiddels uiterst verfijnd, dat ze zich veel beter van hun taak kwijten dan wij menselijke bestuurders. Ze reageren zo efficiënt dat ze ook perfect kunnen anticiperen op een sportieve rijstijl wanneer dat nodig is. Precies om die reden winnen automatische versnellingsbakken steeds meer terrein. In 2021 was al ruim de helft van de nieuwe wagens uitgerust met een automaat, tegenover amper 8% in 2004. Naarmate het aantal elektrische wagens toeneemt, zal de automaat steeds meer de norm worden omdat er geen (of nauwelijks) manuele versnellingsbakken beschikbaar zijn in EV’s.
Franse uitvinding
Omdat hij zo succesvol is aan de overkant van de Atlantische Oceaan, wordt de automatische versnellingsbak vaak gezien als een Amerikaanse uitvinding. Dit klopt echter niet, want het was Gaston Fleischel uit de Elzas die deze transmissie in 1935 bedacht. De verwarring is ontstaan omdat het weldegelijk een Amerikaanse auto (Oldsmobile uit 1939) was die als eerste werd met een automatische transmissie werd gehomologeerd. In werkelijkheid werd dit principe van een 100% automatische transmissie (die gebruik maakt van planetaire tandwielen, hydraulica, de onderdruk van het inlaatspruitstuk en de stand van het gaspedaal) op 20 december 1935 gepatenteerd door de Fransman Gaston Fleischel.
Advertentie – lees hieronder verder
Citroën eveneens
In feite begon Gaston Fleischel in 1923 aan de ontwikkeling van een automatische transmissie. Die werkte overigens vrij goed en ze werd getest in een Citroën B14. Fleischel werkte destijds voor een leverancier van precisiemechanica, maar het bedrijf ging in 1931 failliet als gevolg van de Grote Depressie. In 1934 richtte Fleischel de “Société des Transmissions Automatiques Fleischel” op en medio 1935 toonde Peugeot een 402 met de Fleischel-versnellingsbak. Het project mislukte want door dit accessoire steeg de prijs van de auto met 25%. Peugeot heeft daarop besloten om de versnellingsbak niet te commercialiseren.
Amerikaans succes
Fleischel zette vervolgens zijn zinnen op de Amerikaanse automarkt, legde de nodige contacten en startte met TAF (Transmissions Automatiques Fleischel) dat alle patenten in handen had. De Amerikanen met Chrysler op kop toonden veel interesse voor deze technologie. Fleischel kwam uiteindelijk in 1939 vast te zitten in de VS en zag zich genoodzaakt om gedurende de oorlog daar ook te blijven.
De Duitsers kregen zijn patenten een tijdlang in handen, maar moesten die in 1942 teruggeven. In tussentijd werden de patenten danig uitgebuit en in 1953, na tal van juridische tegenslagen, moesten de grote Amerikaanse merken uiteindelijk erkennen dat zij met de patenten van Fleischel werkten.
Roemloos einde
Fleischel kreeg nooit de erkenning die hij verdiende en stierf in 1965. Toch is vandaag iedereen vertrouwd met zijn briljante uitvinding, die met dank aan de elektronica, wonderwel samenwerkt met de meest vernieuwende motorisaties. Inmiddels bestaan er technisch zeer uiteenlopende types automatische versnellingsbakken: automaat met koppelomvormer, continu variabele versnellingsbak en gerobotiseerde versnellingsbakken met enkele of dubbele koppeling.
Foto’s : ensemblepourbleneau
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be
