Volgens een rapport van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) is de uitstoot van stikstofdioxiden, fijnstof en zwarte koolstof fors gedaald in 2023, vergeleken met het vorige onderzoek uit 2022. De onderzoekers wijzen onder andere de invoering van een lage-emissiezone (LEZ) in beide Belgische steden aan als een van de motoren achter deze verbetering.
In Antwerpen halveerde de concentratie stikstofdioxiden op een decennium tijd. In Gent daalde de hoeveelheid fijnstof in de lucht dan weer met 59 tot 70 procent. Dat is in beide gevallen goed nieuws voor de volksgezondheid in de betrokken steden, gezien luchtverontreiniging aangeduid wordt als een belangrijke oorzaak van kanker, hart- en vaatziekten, ademhalingsproblemen en dementie.
Advertentie – lees hieronder verder
Met dank aan regen en wind
Bij de goede resultaten van 2023 moet wel een kanttekening gemaakt worden, schrijft de krant De Morgen. “Vorig jaar hadden we gunstige weersomstandigheden met veel regen en wind”, aldus luchtkwaliteitsexpert Frans Fierens van de Intergewestelijke Cel voor Leefmilieu (IRCEL). Regen en wind hebben sowieso een goede invloed op de luchtkwaliteit omdat daarmee vervuiling sneller uitwast en verdunt.
Los daarvan is er sowieso nog veel werk aan de winkel. Vandaag halen beide steden de Europese normen, maar Europa legt vanaf 2030 nog veel strengere drempelwaarden op voor de luchtkwaliteit. Tegen dan moet de concentratie stikstofoxide nog eens gehalveerd worden, vergeleken met de huidige normen, terwijl de hoeveelheid fijnstof met een factor 2,5 omlaag moet. Landen waar die normen met de voeten getreden worden, kunnen beboet worden.
De huidige normen zijn ook minder streng dan degene die de Wereldgezondheidsraad adviseert.
Geen LEZ-verstrengingen meer
Ondanks de gunstige evolutie en de toekomstige normen heeft de nieuwe Vlaamse regering aangekondigd dat ze afziet van verdere verstrengingen van de normen in de lage-emissiezones in de steden waarvoor ze bevoegd is, Gent en Antwerpen dus. Oorspronkelijk was het de bedoeling om vanaf 1 januari 2026 enkel nog diesels met een Euro 6-norm en benzines met een Euro 3-norm toe te laten tot de binnenstad.
De regionale overheid heeft echter beslist dat de recentste verstrenging, die sinds 1 september 2023 van kracht is, de laatste zal zijn. Daarmee volgt Vlaanderen in zekere zin het voorbeeld van Brussel, waar al beslist is dat de eerstvolgende verstrenging met twee jaar wordt uitgesteld. De redenering is dat het wagenpark sowieso al schoner wordt, onder andere door de elektrificatie, en dat het niet nodig is om extra in te grijpen op de uitstoot van giftige stoffen.
Volgens Fierens zijn er daarnaast vooral ook nog andere maatregelen nodig om de luchtkwaliteit verder te verbeteren. De expert wijst daarbij naar verwarming met houtkachels, die in Vlaanderen alvast de belangrijkste bron zijn van fijnstof. Wat stikstofoxiden betreft is wegverkeer wel duidelijk de grootste uitstoter, met een aandeel van twee derde op het totaal.
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be