Krijgt de hervorming van de autofiscaliteit in Wallonië stilaan de allures van een slechte televisiesoap? Het is een terechte vraag. Het project zou initieel starten op 1 januari 2023, maar werd recent uitgesteld naar 1 juli 2023. In de wandelgangen klinkt het dat de zaken niet lopen zoals gepland. Volgens sommigen zou het zelfs al onmogelijk zijn om nog iets te bereiken voor 1 januari 2024. “We zijn de boot aan het missen”, verklaarde Waals Parlementslid François Desquesnes (Les Engagés) aan onze collega’s van Sudpresse.
Bepaalde bronnen melden dat je als eigenaar van een kleine auto met het nieuwe belastingsysteem enkele tientallen euro’s minder zou betalen, volgens de eerste prognoses. Maar automobilisten met een middenklasser – en dan hebben we het bijvoorbeeld over breaks, niet over luxewagens – kunnen getroffen worden door een stijging van duizenden euro’s.
Advertentie – lees hieronder verder
Gesprekken aan de gang
De verklaringen van deze bronnen dicht bij het dossier krijgen geen reactie bij het kabinet van Waals minister Philippe Henry, bevoegd voor Klimaat, Infrastructuur, Energie en Mobiliteit (Ecolo). Daar klinkt het simpelweg dat de gesprekken tussen de verschillende partijen worden voortgezet om de tekst te verfijnen, vooraleer die klaar is voor een eerste lezing.
Het nieuwe systeem werd in december 2021 aangekondigd met een belasting op basis van een wiskundige formule die rekening houdt met meerdere factoren: uiteraard de CO2-uitstoot, maar ook het type brandstof en (het meest delicate punt) het gewicht van de auto. Kortom, hoe zwaarder de auto, hoe hoger de belasting die je moet betalen. Dat roept natuurlijk vragen op. Wat bijvoorbeeld met gezinswagens of elektrische wagens die door hun batterijen sowieso zwaarder zijn?
Blijkbaar is het precies op dit punt dat er onenigheid is. Er is nu sprake van een correctie voor elektrische auto’s. Bepaalde bronnen die dicht bij het dossier staan en geïnterviewd werden door de kranten van Sud Presse, geven aan dat het helemaal niet abnormaal is dat de eigenaar van een elektrische Fiat 500 evenveel betaalt als iemand met een Tesla. Dat heb je goed gelezen … Blijkbaar hebben we toch niet allemaal hetzelfde rechtvaardigheidsgevoel.
Ook andere oplossingen worden onderzocht, zoals een belasting met een plafond. Of de nieuwe belasting zou pas in werking kunnen treden voor voertuigen ingeschreven na de invoering van deze nieuwe formule, dus na 1 juli 2023. Uit politieke hoek wil men wat geruststellen door uit te leggen dat er in elke categorie nog minder een krachtig model bestaat dat minder zwaar belast wordt. Allemaal goed en wel, maar dan hou je nog altijd geen rekening met de behoeften van automobilisten, die bijvoorbeeld om professionele redenen plaats nodig hebben om goederen en dergelijke te vervoeren.
Meer geld in de kassa?
Wallonië heeft beloofd dat er geen nieuwe belasting komt voor burgers. Maar met zo’n systeem vraag je je toch af hoe deze belofte gehouden kan worden. Heel wat automobilisten hebben nu eenmaal een auto met een bepaalde grootte nodig. De jacht op grote SUV’s openen is één zaak, maar alle automobilisten straffen die bepaalde noden hebben voor hun gezin, beroep of vrijetijd, een heel andere.
Nog een ander risico van deze manier van werken, is dat het Waals Gewest minder inkomsten uit autobelastingen zal ontvangen. Automobilisten zouden massaal kunnen overstappen op een leasingformule (ook particulieren), wat zou betekenen dat de belastinginkomsten naar Brussel of Vlaanderen stromen. Daar zijn immers de leasingmaatschappijen gevestigd.
Er zijn dus nog veel onbeantwoorde vragen en het minste wat we kunnen zeggen, is dat de tekst absoluut niet kan overtuigen. In zijn huidige vorm is er dus weinig kans op slagen. Zal het kabinet kiezen voor uitstel en tijd winnen om een confrontatie te vermijden? Dat valt nog te bezien. Misschien gaat de voorkeur uit naar een stapsgewijze omschakeling, met in het begin een meer stimulerende aanpak.
Niets is zeker op dit moment en het risico lijkt groot dat Wallonië nog lang vast blijft zitten in het volledig verouderde systeem van autobelastingen dat hybrides en plug-inhybrides bestraft, terwijl de transitie al begonnen is. Zo moeilijk is het toch niet om toe te geven dat Vlaanderen gelijk heeft en het Vlaamse model op enkele details na gewoon over te nemen? Zo’n aanpak zou de transitie ten goede komen, maar ook de dialoog en de uniformiteit tussen de verschillende regio’s over een thema – mobiliteit – dat de komende jaren steeds meer overeenstemming zal vragen.
Auto’s schrappen?
Het hervormingsproject leidt vooral tot spanningen tussen de socialistische en liberale partners. Die laatste zijn wel te vinden voor een vergroening van het wagenpark, maar ze vinden dat Ecolo van dit dossier een ideologische strijd tegen de auto maakt. De groenen weerleggen deze beschuldigingen, maar het optreden van de minister zelf roept vragen op. Als gast van het RTBF-programma Jeudi en prime vertelde hij dat het nodig is om de elektrificatie te bevorderen. “Maar we kunnen op termijn niet elke auto vervangen door een andere auto.”
Voor hem is het geen kwestie van auto’s te verbannen, maar: “Er zijn te veel auto’s en we gebruiken de auto te vaak.” Dat komt dan toch neer op auto’s verbannen, niet? De wil is er om het wagenpark te verkleinen en automobilisten meer richting alternatieven te sturen … die nog altijd niet bestaan. Een dergelijke visie kan misschien werken in steden, maar zeker niet op het platteland waar de auto noodzakelijk blijft. We vragen ons af wat er zal gebeuren met de burgers die – als deze belastinghervorming zou slagen – noodgedwongen langs de kassa moeten passeren. Voor de zoveelste keer.
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be
