Volgens experten en verkeersdata lijkt 2024 zich met zekerheid te positioneren als het zwaarste filejaar sinds het begin van de metingen in 2011. Tot die conclusie kwam de Vlaamse krant De Tijd die toegang kreeg tot de meest recente cijfers. Deze hebben voor alle duidelijkheid betrekking tot Vlaanderen en Brussel, waar de dichtheid van het wegennetwerk en het aantal bedrijfswagens beduidend hoger ligt dan in het Zuiden van het land.
In negen van de elf maanden waarvoor cijfers beschikbaar zijn, registreerde het Vlaams Verkeerscentrum recordfiles op de Vlaamse snelwegen. Het piekte in november vorig jaar met 206 kilometer file op een gemiddelde werkdag. Opvallend is dat de stijgende verkeersdrukte zich niet langer beperkt tot de klassieke spitsuren, maar zich steeds meer uitbreidt naar daluren, weekends en feestdagen.
Advertentie – lees hieronder verder
Middagfiles groeien fel
De cijfers komen van Be-Mobile, een verkeersdatabedrijf. Vooral in het weekend steeg de filedruk aanzienlijk: op zater-, zon- en feestdagen was er een toename van 27 procent tegenover 2019. De drukste momenten situeerden zich doorgaans in de namiddag, waar de filezwaarte met 70 procent toenam ten opzichte van pre-coronajaren. Ook op werkdagen is de trend duidelijk: maandagen kenden een piek tussen 11 en 14 uur, terwijl de vrijdagse avondspits vaak al rond de middag begon.
Wie denkt dat files een fenomeen voor snelwegen is, heeft het ook mis. Een andere nieuwe trend is dat de verkeersdruk hoe langer hoe meer doorsijpelt naar secundaire routes. Op de gewestwegen nam de filezwaarte in één jaar tijd met 30 procent toe. Een verklaring laat zich makkelijk raden. Het is deels te wijten aan navigatie-apps zoals Waze, die bestuurders naar alternatieve routes leiden wanneer snelwegen vastlopen.
Mix van factoren
De ongekende verkeersdrukte in 2024 is niet toe te wijzen aan één enkele oorzaak, zoals bijvoorbeeld het stijgende wagenpark. Het is het resultaat van verschillende samenkomende factoren. Grote infrastructuurwerken zoals de renovatie van de Leonardtunnel in Brussel en de bouw van de Oosterweelverbinding in Antwerpen zorgen voor langdurige hinder rond de belangrijkste knooppunten, zoals de Brusselse en Antwerpse ring. Een andere cruciale factor was het uitzonderlijk natte jaar. “Regen veroorzaakt 40 à 50 procent meer file,” stelt verkeersexpert Hajo Beeckman op de website van de VRT. “Niet alleen verhoogt het de kans op botsingen, maar regen zorgt er ook voor dat bestuurders meer volgafstand houden, wat de wegcapaciteit drastisch verlaagt.”
Al die files blijven niet zonder gevolgen. Hoewel er vorig jaar nog nooit zo weinig fatale slachtoffers op Belgische wegen vielen, bereikte het aantal ongevallen een recordhoogte, met gemiddeld 27 hinderlijke botsingen per dag. Uiteraard vertaalt de impact van deze opstoppingen zich onmiddellijk in frustratie bij automobilisten, maar er is ook een economische weerslag. Zoals we eerder berichtten, bedroegen de totale filekosten in 2024 maar liefst 5,3 miljard euro, een stijging van 5 procent ten opzichte van 2023.
Toch lijkt een oplossing voorlopig niet in zicht. Met de renovatie van bruggen en tunnels in aantocht en de voortzetting van grote werken zoals de optimalisatie van de Brusselse ring, voorspellen experts dat de verkeersdruk de komende jaren niet zal afnemen. Deskundigen pleiten al jaren voor een slimme kilometerheffing, waarbij autobestuurders betalen voor het gebruik van de wegen, afhankelijk van tijdstip en locatie. Maar Vlaams minister van Mobiliteit Annick De Ridder (N-VA) blijft zich verzetten tegen het voorstel. “De werkende klasse extra belasten terwijl de lasten op arbeid al zo hoog zijn, dat is onaanvaardbaar,” verklaarde ze recent in een interview met De Tijd.
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be
