Elk jaar vallen er 20.000 doden op de Europese wegen. Een cijfer dat uiteraard veel te hoog is en dat de autoriteiten tegen 2050 willen terugdringen tot nul verkeersdoden. Daarom werken de Europese instanties al geruime tijd aan een hervorming van het rijbewijs op Europees niveau. En er is een doorbraak: op 25 maart bereikten het Europees Parlement en de Raad een politiek akkoord over de herziening van de rijbewijsrichtlijn. Het akkoord is niet louter symbolisch, want het voorziet veel wijzigingen, waaronder de digitalisering van het rijbewijs, nieuwe verplichtingen voor beginnende bestuurders en een vereenvoudigde toegang tot professionele rijbewijzen onder bepaalde voorwaarden.
Digitaal rijbewijs
Een van de meest ingrijpende veranderingen is de overgang naar een digitaal rijbewijs. Het wordt rechtstreeks toegankelijk via je smartphone dankzij een Europese digitale portefeuille. Dit digitale rijbewijs zal in alle lidstaten erkend worden en moet tegen eind 2030 de norm worden. Bestuurders zullen wel de mogelijkheid behouden om een fysieke versie aan te vragen. De lidstaten krijgen vijf en een half jaar na de inwerkingtreding van de richtlijn om dit systeem toe te passen. Ter herinnering: België overweegt sneller te werken en wil al tegen 2029 digitale rijbewijzen invoeren.
Deze digitalisering heeft als doel de administratieve procedures te vereenvoudigen en de vaak lange verwerkingstijden te verkorten, die de uitreiking van het felbegeerde document kunnen vertragen. Wellicht komt de digitalisering ook de handhaving in het verkeer ten goede, aangezien alle lidstaten zullen kunnen nagaan of een bestuurder al dan niet geschorst is.
Advertentie – lees hieronder verder
Twee jaar proefperiode en nultolerantie
Een andere belangrijke maatregel van de hervorming is de invoering van een proefperiode van minstens twee jaar voor alle nieuwe bestuurders. Tijdens deze periode zijn de regels voor jonge bestuurders strenger en de sancties zwaarder. De bedoeling is om bestuurders bewuster te maken van rijden onder invloed, het niet dragen van de veiligheidsgordel en het onjuist gebruik van kinderbeveiligingssystemen. Het Europees Parlement gaat nog verder en moedigt de lidstaten aan om een nultolerantie voor alcohol en drugs te hanteren. Europa pleit dus voor een volledig verbod op consumptie achter het stuur.
De hervorming voorziet bovendien nieuwe vereisten voor de rijopleiding. Kandidaten voor het rijbewijs moeten voortaan bewust worden gemaakt van veilig gsm-gebruik achter het stuur, van de gevaren van dode hoeken, van het veilig openen van portieren (denk aan het principe van de dutch reach) en van het rijden onder extreme weersomstandigheden, zoals sneeuw of ijs. Er moet ook bijzondere aandacht gaan naar de bescherming van zwakke weggebruikers (voetgangers, kinderen en fietsers).
Transportberoepen
Om het tekort aan professionele chauffeurs aan te pakken, zal Europa de minimumleeftijd voor het behalen van het rijbewijs voor vrachtwagens verlagen. Die daalt van 21 naar 18 jaar. Hetzelfde geldt voor buschauffeurs, voor wie de vereiste leeftijd daalt van 24 naar 21 jaar, op voorwaarde dat ze een getuigschrift van vakbekwaamheid behalen.
Europa wil ook dat het systeem van begeleid rijden in de hele Unie wordt veralgemeend voor het behalen van het autorijbewijs. Het idee is om de opleiding van jonge bestuurders te versterken en hen een eerste ervaring op de weg te geven, onder begeleiding van ervaren chauffeurs.
Gezondheidstesten?
De geldigheidsduur van het rijbewijs wordt ook geharmoniseerd: die zal 15 jaar bedragen voor auto’s en motorfietsen, tegenover 10 jaar momenteel in België. De lidstaten behouden wel de mogelijkheid om deze duur te beperken tot 10 jaar als het rijbewijs ook als nationaal identiteitsbewijs geldt, wat bij ons niet het geval is. Op ons grondgebied vervangt niets immers de identiteitskaart. Voor rijbewijzen voor vrachtwagens en bussen wordt de geldigheidsduur vastgelegd op vijf jaar.
De geldigheidsduur van rijbewijzen heeft al tot veel reacties geleid onder oudere bestuurders. Voor hen zullen de lidstaten vrij zijn om vanaf 65 jaar een kortere geldigheid op te leggen, om rekening te houden met hun capaciteiten. Het valt nog af te wachten hoe België zich hierin zal positioneren tegenover de andere lidstaten.
Wel nieuw is dat elk nieuw rijbewijs afhankelijk wordt van een medisch onderzoek dat een oogtest en een cardiovasculaire evaluatie omvat. Deze regel wordt wel versoepeld voor auto’s en motorfietsen, waarvoor de lidstaten zich kunnen beperken tot een zelfevaluatiesysteem of alternatieve, lichtere maatregelen. Maar het principe staat vast: de bedoeling is om de fysieke en mentale geschiktheid van bestuurders te toetsen.
Het akkoord over deze hervorming is nog niet definitief. Het moet namelijk nog formeel goedgekeurd worden door de twee instellingen. Zodra dat gebeurt, hebben de lidstaten vier jaar de tijd om de richtlijn om te zetten in nationale wetgeving. Dat betekent dat Belgische bestuurders veranderingen mogen verwachten tegen 2030.
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be
