De wankelmotor is een motor met draaizuiger die werkt volgens de cyclus van Beau de Rochas. In dit schema zet een (bijna) driehoekige zuiger de energie die voorkomt uit de verbranding van de brandstof om in mechanische rotatie-energie die via een krukpen op de motoras wordt overgebracht. De wankelmotor wordt vaak rotatiemotor genoemd, terwijl je eigenlijk zou moeten spreken over een motor met draaizuiger.
Het principe van de motor werd trouwens niet ontdekt door de man die hem zijn naam gaf, de Duitser Felix Wankel, maar gaat terug tot de schottenpomp die dateert uit de zestiende eeuw. Het is in de jaren 1950 dat de wankelmotor in zijn huidige vorm ontwikkeld werd door de ingenieur van het merk NSU. Het principe werd eerst op motorfietsen toegepast en later werd het patent ook benut door andere constructeurs.
Lagere wrijving
Op technisch vlak belooft deze motor met draaizuiger een lager aantal bewegende delen en dus minder wrijvingen, wat het mechanisch rendement ten goede komt. De motor met roterende cilinder heeft zeker voordelen, want de drijfstangen, distributie of krukas zijn niet meer nodig.
Wankel – een briljante ingenieur maar ook een nazi van het eerste uur – diende in 1929 een patent in voor een motor met roterende cilinder, grotendeels geïnspireerd op de roterende waterpomp van Agostino Ramelli (zestiende eeuw).
Advertentie – lees hieronder verder
Wankel liet zich subsidiëren door de nazi-overheid om te werken aan de afdichting van zijn motor, het zwakke punt. Door de oorlog hervat hij zijn werk pas in 1957 bij NSU, waar het principe gebruikt wordt als compressor op motorfietsen.
Andere fabrikanten
Verschillende constructeurs zullen het patent van Wankel toepassen. Dat is het geval bij Mercedes, maar ook bij Citroën, dat in 1967 samenwerkt met NSU om gezamenlijk de NSU Ro 80 en Citroën GS Birotor te bouwen. Fiat is ook geïnteresseerd in deze motor, maar de Italianen staken hun onderzoek al snel omdat ze de mechaniek niet lekvrij krijgen. Dat valt te begrijpen, want alle auto’s die kiezen voor de motor met roterende cilinder kampen met dezelfde gebreken.
Ze verbruiken meer benzine en olie, terwijl de betrouwbaarheid ernstig te wensen overlaat met motoren die al voor 40.000 kilometer de geest geven. Uiteindelijk laten alle constructeurs de wankelmotor links liggen, vooral door de oliecrisis van 1973. Slechts één constructeur houdt vol: Mazda.
Verbetering, maar geen overwinning
Dankzij aanzienlijke investeringen en het titanenwerk van de ingenieurs slaagt Mazda erin om de motor betrouwbaar te maken. Vaak halen ze meer dan 100.000 kilometer zonder stuk te gaan. De bekroning volgt: de Mazda 787B met een vierrotor-wankelmotor wint de 24 Uren van Le Mans in 1991 en bewijst tot welke prestaties de wankelmotor in staat is. Helaas wordt deze motor onterecht verboden in deze wedstrijd.
Ondanks alle inspanningen slagen de Japanners er nooit in om het problematische meerverbruik op te lossen, wat binnen een context van CO2-vermindering uiteraard een reëel probleem vormt. Mazda beslist helaas om de motor met draaizuiger in 2012 te schrappen, toch als belangrijkste aandrijving.
In de praktijk beschikt de wankelmotor wel over een groot voordeel: hij is zeer efficiënt bij een constant toerental. Maar dus niet in een auto. Dit type motor kan wel perfect gebruikt worden in de luchtvaart, de scheepvaart of … grasmaaiers.
Regelmatig herinnert het volhardende Mazda nog aan de motor met draaizuiger. Meermaals heeft het merk geprobeerd terug te keren en een opvolger te brengen voor de RX-7 en RX-8. Uiteindelijk werd er niets gepresenteerd, behalve een kleine wankelmotor als range extender voor een elektrisch model. Ja, de rotatiemotor blijkt een doodlopende weg, tenminste voor de autosector.
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be
