Autoloze stad: haalbaar?

Aan de vooravond van de verkiezingen blijft mobiliteit een belangrijk onderwerp, vooral omdat de samenleving zich op een kantelpunt bevindt met de overgang naar elektrische auto’s. Deze zijn nog steeds veel te duur en hebben moeite om consumenten te overtuigen. Deze weten immers niet of ze een thermische auto, een hybride of een plug-in hybride moeten kopen. Sommigen twijfelen ozelfs gewoonf ze niet beter met hun huidige auto zouden moeten blijven rijden, zolang het nog kan, want lage-emissiezones worden steeds uitgebreider en oudere voertuigen worden steeds meer verbannen.

Tegen begin 2025 zullen opnieuw duizenden voertuigen uit de Brusselse regio worden verbannen (alle Euro 5 diesel- en Euro 2 benzineauto’s). In theorie zal dit ook het geval zijn in Wallonië, als de vaak uitgestelde lage-emissiezone wordt ingevoerd.

Deze beleidsmaatregelen tonen aan dat de autoriteiten blijven werken aan het weren van auto’s uit stadscentra. Zoals Sud Info onlangs opmerkte, hebben veel lokale overheden zich aangesloten bij het STOP-programma, een acroniem dat staat voor Stappers (voetgangers), Trappers (fietsers), Openbaar (openbaar of gedeeld vervoer) en Privaat (privé). Steden willen voorrang geven aan collectief vervoer, en zetten zelfs niet meer in op elektrische auto’s, die steeds meer in het vizier komen van de autoriteiten. Kijk maar naar Parijs, die vanaf volgend schooljaar zware voertuigen zal belasten.

Autoloze steden?

In deze context hebben burgers die zich geen nieuwe auto kunnen veroorloven die voldoet aan de normen, geen andere keuze dan definitief afstand te doen van dit vervoermiddel. Is het zelfs mogelijk dat steden op termijn volledig vrij van auto’s zullen zijn? Sommigen pleiten hiervoor. Volgens Brussels minister Elke van den Brandt, geïnterviewd door onze collega’s van La DH, wil Groen (en Ecolo) de rol van de auto in steden sterk verminderen, zonder deze volledig af te schaffen. Volgens de partij zouden auto’s alleen gebruikt moeten worden voor ‘extreem noodzakelijke’ verplaatsingen. Het programma van Groen/Ecolo is heel duidelijk: het voorziet in de verdere ontwikkeling van het openbaar vervoer, om er een efficiënt en wenselijk alternatief van te maken voor individueel autoverkeer. De plaats van de individuele auto moet zo worden verminderd, ten gunste van een rustiger en veiliger milieu.

Verrassend genoeg zou Groen/Ecolo dit model ook graag toepassen op de hulpdiensten. De partij pleit ervoor om zo snel mogelijk politiepatrouilles met de fiets of te voet te laten verplaatsen, in plaats van met de auto. Alleen echte noodgevallen (gezondheid) of echte behoeften (verhuizingen, enz.) zouden het gebruik van een voertuig moeten toestaan. Realistisch? Het antwoord lijkt voor de hand liggend…

Utopie? 

Maar een stad zonder auto’s is niet helemaal utopisch. Dit is te zien in het centrum van Louvain-La-Neuve en in Venetië. Dit kan worden verklaard door het feit dat deze steden anders zijn ontworpen, waardoor de auto de facto niet meer nodig is. Maar deze gevallen zijn zeldzaam, en de meeste steden hebben zich niet op deze manier ontwikkeld.

In een interview met La DH legt Isabelle Thomas, een geograaf van de UCLouvain, uit dat het mogelijk is om de rol van de auto te verminderen, maar dat dit noodzakelijkerwijs gepaard gaat met een beleid dat het openbaar vervoer stimuleert en de ruimte voor zachte mobiliteit verbetert. We moeten dus steden herdenken en stoppen met losse microprojecten die geen verband houden met elkaar. De geograaf legt uit dat deze noodzakelijke verandering aanzienlijke bedragen en tientallen jaren transformatie vereist. Maar het beleid verandert om de 5 of 6 jaar, waardoor het dus geen zin heeft en alleen tot inconsistentie kan leiden. Het probleem komt ook voort uit de samenstelling van alternatieve mobiliteitsoplossingen die soms niet complementair zijn, maar wel concurrerend, wat niets oplevert.

Ook de motorfietsen

Maar laten we teruggaan naar de lage-emissiezones, die momenteel het efficiëntste middel zijn om auto’s geleidelijk uit te faseren, en vooral naar de nieuwe regels die vanaf 2025 van kracht worden. In Brussel zullen Euro 5 diesel- en Euro 2 benzineauto’s worden getroffen. Het is ook denallereerste keer dat motorfietsen verboden zullen worden. Alle tweewielers op diesel worden verboden, net als benzinevarianten onder de Euro 3-norm (type L3-L5). En het is misschien nog niet alles, want de minister van Mobiliteit wacht nog op een beslissing voor L1 en L2 bromfietsen en scooters. Die op diesel zouden worden verboden, terwijl die op benzine nog tot 2027 zouden worden toegestaan. Uitspraak in april 2024.

Na vele administratieve vertragingen zou Wallonië vanaf 2025 ook een grote lage-emissiezone  invoeren (verbod op alle Euro 3 voertuigen en lager). Maar niets is zeker, want de minister van Leefmilieu, Céline Tellier (Ecolo), heeft een ​​onderzoek laten uitvoeren waaruit blijkt dat de overschrijdingen van de Europese luchtkwaliteitsnormen vaak zeer lokaal zijn op straatniveau. Het verbod op verkeer om de luchtwkwaliteit te verbeteren wordt dus beschouwd als onevenredig en moeilijk toepasbaar. Het idee is nu om over te stappen op andere maatregelen, waarover steden en gemeenten moeten oordelen, en die dus waarschijnlijk weinig leesbaar of transparant zullen zijn voor automobilisten.

Auto’s maken duidelijk deel uit van ons dagelijks leven. Dat ze minder vervuilend moeten zijn en verstandiger moeten worden gebruikt, is vanzelfsprekend. Maar het heeft niet veel zin om een radicale standpunt in te nemen met een federale overheid die bedrijfswagens blijft aanmoedigen. Toch?

Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be