De gouverneur van de Nationale Bank van België (NBB), Pierre Wunsch, overhandigde onlangs een verslag met daarin voorstellen van een groep experten om “de koopkracht van de burgers en het concurrentievermogen van bedrijven te verhogen”. Eén van die voorstellen was het afschaffen – of op zijn minst beperken – van het privégebruik van de tankkaart, omdat dit vervuiling in de hand zou werken en het oneerlijk zou zijn naar andere burgers toe, ook al gaat het om een deel van het loon en moeten werknemers er Voordeel Alle Aard (VAA) op betalen. Daar valt natuurlijk over te debatteren, maar nog meer over het voorstel om het aantal bedrijfswagens drastisch te verminderen, dat in het tussentijdse verslag stond dat midden juni werd ingediend.
Compleet afschaffen
Groen en Ecolo gaan nog verder en willen dat het bedrijfswagensysteem, uniek in de wereld omwille van de fiscale aftrekbaarheid, op relatief korte termijn wordt uitgedoofd. Concreet stellen deze partijen voor dat er tegen 2026, het jaar waarvan eerder werd beslist dat alleen nog emissieloze voertuigen voor 100% ingebracht kunnen worden (een percentage dat jaarlijks naar beneden moet om tegen 2031 67,5% te bereiken) simpelweg géén firmawagens meer mogen worden aangeboden als deel van het loonpakket van werknemers. 1 op 3 bedrijven heeft al aangegeven daar niet klaar voor te zijn. Ter compensatie wil deze politieke strekking extra inzetten op het mobiliteitsbudget, dat echter maar niet wil ‘pakken’ bij de Belgische bevolking. Slechts 0,5% van de werknemers maakt daar momenteel gebruik van.
Mensen die vandaag over een auto van het werk beschikken, zouden volgens de groene partijen vooral de (elektrische) fiets, de step of het openbaar vervoer moeten nemen om te pendelen enzovoort. Daar wringt het schoentje natuurlijk, want wat hen lijkt te ontgaan, is dat veel Belgen menen een wagen nodig te hebben voor veel verplaatsingen en dat zij dus niet snel geneigd zullen zijn om dit vervoersmiddel op te geven. Enerzijds voor het gemak en de vrijheid die een auto biedt, anderzijds omdat het openbaar vervoer in ons land vierkant draait, alles behalve betrouwbaar (denk maar aan de vele stakingen) en, last but not least, zeer tijdrovend is. Bovendien geraakt lang niet iedereen op de juiste bestemming omdat het huidige netwerk verre van toereikend is, zeker voor zij die op het platteland wonen.
Advertentie – lees hieronder verder
Wil men Belgen aanmoedigen om de auto te laten staan, dan moeten er eerst deftige alternatieven worden uitgewerkt. Zeker voor gezinnen is minstens één eigen wagen hebben een must-have. Gezien de hoge prijzen van goederen, diensten en huisvesting (en nu zeker omwille van de inflatie) kunnen de meeste gezinshoofden niet anders dan met twee gaan werken om rond te komen. Laat staan dat ze tijd te over hebben. Bovendien hebben mensen die bijvoorbeeld in shiften werken of die hun kind(eren) moeten afhalen van school, de crèche enzovoort simpelweg geen andere keuze dan de auto te nemen (alweer gezien het gebrekkige openbaar vervoer). Wat het aantal wagens per huishouden betreft, staat België trouwens op de 13de plaats in Europa (met 1,23), terwijl er in ons land per 1000 inwoners 511 auto’s ingeschreven zijn (goed voor de 15de plek in de ranglijst). Dat zijn er best veel, maar het toont aan dat dit zeker geen puur Belgisch ‘probleem’ is, verre van zelfs.
De elektrische fiets wint aan populariteit, en da’s natuurlijk een goede zaak. Alleen zijn er nog te veel gevaarlijke wegen en zogenaamde zwarte kruispunten in ons land. Autodelen zou op zich een oplossing voor een aantal mobiliteitsproblemen kunnen zijn, maar dat blijft natuurlijk autogebruik (waar de groenen vanaf willen) en zo’n deelsysteem slaat slechts bij een klein deel van de bevolking aan, onder meer omdat het de bewegingsvrijheid beperkt.
Kortom, als de politiek effectief zou beslissen om komaf te maken met bedrijfswagens die privé worden gebruikt, dan is de kans zeer reëel dat de mensen van wie ze dit voertuig als het ware afnemen in groten getale zullen overgaan tot de aankoop van een eigen wagen, die in de meeste gevallen ouder en vervuilender zal zijn. Het is ook een illusie om te denken dat er geen gevolgen voor de economie zullen zijn als er geen tankkaarten worden uitereikt. Als er effectief minder kilometers gereden zullen worden, dan zal dat voor uitstapjes, restaurantbezoeken en dergelijke zijn. De koopkracht bevorderen, zal er in ieder geval niet mee lukken.
Je kan je ook afvragen wat er zal gebeuren met de automobielsector, die goed is voor 160.000 directe en indirecte jobs in ons land. Minder nieuwe auto’s en minder kilometers zullen immers een ontwrichting betekenen voor de vele dealers die nu al moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen, de bandenhandel, die in accessoires enzovoort. Minder verkochte brandstof zal ook een verlies aan inkomsten betekenen voor de Belgische Staat, die, laat ons dat niet vergeten, alleen al in 2021 zomaar eventjes 5,4 miljard euro aan energieaccijnzen heeft geïnd. Hoe de regering dat gat zal dichten, is al maar de vraag.
Om het dan even over het klimaat en luchtverontreiniging te hebben, wil ondergetekende erop wijzen dat de meeste bedrijfswagens nieuwe auto’s zijn, dus modellen die het minst vervuilen en die weinig CO2 uitstoten. Het zijn bovendien deze voertuigen die de tweedehandsmarkt voeden en een hele categorie mensen in staat stellen om zichzelf een modernere, veiligere en minder vervuilende auto cadeau te doen. Het plan om zelfs 100% elektrische bedrijfswagens af te schaffen zou dus ook consequenties kunnen hebben voor de volksgezondheid en het milieu, aangezien dit standpunt de snelle overgang naar elektrische auto’s zou verhinderen, die eenvoudigweg onmogelijk zou worden gezien de (zeer) hoge verkoopprijs van zulke bolides en de onmogelijkheid voor velen om ze thuis op te laden (deels aangezien het bedrijf gewoonlijk tussenbeide komt bij de installatie van een oplaadsysteem thuis).
Het is dus absoluut noodzakelijk om in een logische en constructieve volgorde te werk te gaan. De uitdaging bestaat erin geloofwaardige alternatieven te organiseren, waaronder openbaar vervoer dat efficiënter en ook goedkoper moet worden. Want, zoals we vandaag jammer genoeg moeten vaststellen, blijft bijvoorbeeld de trein nemen duurder dan de auto, vooral als je met meerdere personen reist. Onbegrijpelijk, zeker omdat we er met zijn allen belastingen voor betalen. De Belgische overheid heeft bovendien jarenlang het systeem van bedrijfswagens in stand gehouden en gepromoot ter compensatie van de hoge belastingen op arbeid, dat tot de hoogste ter wereld behoort. De bedrijfswagen heeft ondernemingen dus in staat gesteld concurrerend te blijven in een economisch landschap waarin de ‘war on talent’ stevig woedt, ook op internationaal vlak.
De afschaffing van salariswagens zou moeten betekenen dat deze belasting op arbeid wordt verlaagd en dat de betrokkenen een aanzienlijke financiële stimulans krijgen. Toen Georges-Louis Bouchez (MR) onlangs het eerste ontwerp van het verslag presenteerde, zei hij dat als bedrijfswagens zouden worden afgeschaft, de werknemers die er momenteel van genieten tussen de 500 en 1000 euro per maand extra zouden moeten krijgen. Dat lijkt veel, maar het is waarschijnlijk nog te weinig rekening houdend met de (exploderende) prijzen van auto’s.
Wat brengt de toekomst?
Autobezit zal, hoe je het nu draait of keert, alsmaar minder populair worden. Op den duur (niet morgen, maar ooit) zullen we met zijn allen auto’s huren zoals dat vandaag met deelsteps gebeurt, voor zowel korte als lange ritten. De markt zal dus revolutionair veranderen, al moet de grootste revolutie nog komen, met name de zelfrijdende auto. Eens die transportvorm op punt staat en het op de lange termijn goedkoper zal zijn om, telkens wanneer het nodig wordt geacht, een autonome taxi te bestellen dan zelf voor de TCO (total cost of ownership) op te draaien, dan gaat er (bijna) geen kat meer interesse hebben in een eigen wagen, laat staan om die zelf te besturen. Met alle strenger wordende controles, circulatieplannen en drukte op de baan is autorijden nu eenmaal geen leuke bezigheid meer. Alleen verzamelaars en liefhebbers die de mogelijkheid krijgen om zo nu en dan op een circuit te scheuren, zullen hun garage nog gevuld willen zien met een of meerdere vierwielers.
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be
